Het doet raar aan. Ground Zero is nu een lieflijk, fraai aangelegd park, met groenstroken, bloemenperken en twee vierkante bassins, waar futuristische fonteinen het water langs de wanden laten afglijden, waarna het in het midden wegloopt in een vierkante, zwarte put. Maar de balustrades van de bassins zijn precies de contouren van de beide torens en in de zinken randen zijn de namen gegraveerd van de 2.977 slachtoffers. Terzijde priemt nu het nieuwe WTC de hemel in. Het is nog niet in gebruik, maar pront torent het alweer hoog boven Manhattan uit. Natuurlijk gaan we kijken in het 9/11 Memorial Museum. Drie, vier verdiepingen ondergronds, over de volle oppervlakte van de voormalige torens. Met de stem van Robert de Niro op de audiogids word je ondergedompeld in het grootste trauma dat de Verenigde Staten ooit op eigen grondgebied van buitenaf is toegebracht. De aanslag zelf en de nasleep worden mooi, zorgvuldig en respectvol in beeld gebracht. Laat dat maar
The light of liberty will never be extinguished in our great land. It glows not in one place, but in the hearts & souls of every American everywhere.
aan de Amerikanen over. Verwrongen stukken staal, die niet alleen laten zien wat voor een machtige constructies de torens waren, maar ook hoe allesvernietigend de inslag van de vliegtuigen geweest is. De foto’s van de slachtoffers, onder wie honderden brandweerlieden en politiemensen, maar voor het grootste deel gewone mensen die net aan hun werkdag begonnen waren, op die stralende ochtend in september. Je ziet de half uitgebrande brandweerwagen van divisie ‘Ladder 3’. Maar ook persoonlijke bezittingen, zoals leesbrillen, creditcards en schoenen. Aan het eind van de expositie wordt het hele verhaal van die fatale dag nog eens gerecapituleerd, uiteraard met de iconische beelden van de inslaande vliegtuigen en de langzaam wegzijgende torens, en met de eindeloos herhaalde laatste telefoongesprekken of ingesproken voicemails. En dan opeens is het genoeg. Nu weet je het wel. Slaan ze niet een beetje door? 9/11 krijgt mythische proporties, het wordt een hoogmis van vaderlandsliefde: kijk toch eens hoe we ons uit dit trauma omhooggeknokt hebben. Niemand krijgt ons klein. Het licht van onze vrijheid schijnt altijd en overal. Gaan ze niet erg opzichtig voorbij aan de beschamende afstraffing, hoe ze met knopspelden en nagelschaartjes te kakken zijn gezet? Het is natuurlijk te veel gevraagd, maar enig respect, hoe tandenknarsend ook, voor de sublieme schoonheid van deze geniale aanslag was misschien op zijn plaats, of op zijn minst sportief geweest.
[…] nu huisvesting biedt aan het September 11 Memorial & Museum, waarover op OCW al eens een kritische noot gekraakt is. Hoe dan ook: de skyline van New York is weer heel, de Amerikanen kunnen trots zijn op […]