Hoe zit dat toch met die Gülen-beweging? Laten we wel wezen, tot voor kort dacht iedereen dat de zuiveringen in Turkije ingegeven waren door persoonlijke haat van de president en de behoefte aan een zondebok. Wat was er in vredesnaam mis met tolerantie, onderwijs, zorg voor de medemens en – vooruit- een milde vorm van islamisme? Maar indachtig de oude grap van Hans Teeuwen (‘we hebben het altijd wel over de joden, maar die Duitsers waren ook geen lieverdjes’) komen we er steeds meer achter dat de beweging niet zo onschuldig is als we dachten. In de Volkskrant legt Erdal Balci uit dat er wel degelijk een programma zit in de verspreiding van het Gülenisme. Via vroomheid en goed onderwijs kwamen steeds meer Gülenisten op cruciale maatschappelijke posities terecht. In het bestuur, de rechtspraak, het leger. Met als doel – inderdaad – uiteindelijk de macht over te nemen. De beweging telt wereldwijd miljoenen aanhangers, al weet niemand precies hoeveel, want er is geen ledenlijst. Hoe kan het dat een man van dik in de zeventig vanuit een boerderij in Pennsylvania dat allemaal controleert en aanstuurt? Balci komt met een verrassende verklaring. Hij kwam erop door een artikel in het Filosofie Magazine over de Barcelona-speler Neymar. Uit hersenonderzoek bleek dat de acties van deze geniale Braziliaan niet vanuit zijn brein werden aangestuurd. Het lichaam van Neymar deed het als het ware zelf. Het beweegt vanzelf en de bewegingen worden hooguit door het brein gecoördineerd. Er is geen directe, centrale aansturing. Zo zit het ook met de Gülenisten. “Ieder sektelid beweegt zich naar de wens van het brein in Amerika.” Lekker makkelijk, zelf nadenken is niet nodig, “je hoeft alleen maar mee te doen”. Balci gaat niet in op de mogelijke betrokkenheid van Fethullah Gülen bij de mislukte coup van 15 juli. Volgen we de lijn van Balci, dan zou je kunnen zeggen dat Gülen niet de opdrachtgever van de staatsgreep was, maar dat de militairen wel handelden in zijn ‘geest’.
Geef een reactie