Stap in de auto, stop het hoorcollege Middeleeuwen van Herman Pleij in de cd-speler, rij naar Besançon, en je zult niet één keer ‘eh’ horen. Pleij, pensioenprofessor in de middeleeuwse cultuurgeschiedenis, is een begaafd en meeslepend spreker. Hij bewijst het regelmatig in De Wereld Draait Door, waar hij door de presentator nauwelijks tot zwijgen te brengen is. Een entertainer die wat te melden heeft. Pleij is óók schrijver, van belangrijke titels over de literatuur en cultuur van de middeleeuwen en latere tijden. In het kader van de Maand van de Geschiedenis schreef hij het essay Geluk!? – van hemelse gave tot hebbeding, waarin hij uitzoekt hoe de gelukservaring door de eeuwen heen tot de mens is gekomen of hoe de mens die gelukservaring door instanties buiten hem om zoveel mogelijk onthouden is. Geluk hoorde nu eenmaal niet bij het leven op aarde, dus alles wat de mens geluk dreigde te brengen, werd beschouwd als iets van de duivel. Tegelijk was de mens natuurlijk niet achterlijk en wist hij allerlei manieren te bedenken om het geluk dan maar clandestien naar binnen te slepen. OK, het is een heel aardig boekje en het kost maar 3,50 euro. Maar al lezend voel je iets knarsen. Pleij stampt met wel héél grote stappen door al die eeuwen cultuurgeschiedenis. Jaartallen noemt hij nergens, niet eens decennia, zelfs amper een eeuw of ander tijdsgewricht. Het is eigenlijk een op papier uitgestroomde spraakwaterval. Pleij is meer spreker dan schrijver. Iemand van het grote gebaar. Zie zijn wervelende presentatie bij Pauw. Je kunt je geluk niet op. En daarna zul je in het boekje niet zoveel nieuws meer aantreffen.
Geef een reactie