Vooraf snap je niet waarom ze voor The Square (2017, Ruben Östlund) zo’n onappetijtelijke filmposter hebben gekozen. Een soort hulk op krukken, woest om zich heen kijkend, staand op een tafel tijdens een deftig diner. Achteraf begrijp je dat dit de sleutelscène is. Het vierkant waar alles om draait is de nieuwe kunstinstallatie van een hypermodern museum in Stockholm. Om de artistieke aanstellerij hieromtrent scherp in beeld te brengen, worden alle clichés uit de kast getrokken. Van een volstrekt ondoorgrondelijk statement op de website van het museum tot de obligate zaal vol kunstzinnige zandhoopjes, waarbij uiteraard de vraag opkomt wanneer iets kunst is. Het ‘vierkant’ is bedoeld als een vrijplaats waar veiligheid en vertrouwen heersen, en waar niemand wordt aangesproken op zijn mening. Dat er tóch grenzen aan die vrijheid zijn, blijkt uit de ophef die ontstaat als het museum de expositie onder de aandacht wil brengen door middel van een schokkend promotiefilmpje. Intussen volgen we vooral de curator van het museum, de bekende snob met sjaal en rood montuur, die gaandeweg steeds meer blijk geeft van een moeizame verstandhouding met het verschijnsel vertrouwen. Als de delicate zandhopeninstallatie averij oploopt door een aanrijding met een schoonmaakmachine, vindt hij het bijvoorbeeld geen enkel probleem om het kunstwerk met stoffer en blik in ere te herstellen, zolang er maar niemand achter komt. Prachtig is de scène met de ontzagwekkende wildeman tijdens het deftige diner ter gelegenheid van de opening van de expositie. Als puntje bij paaltje komt, vertrouwt iedereen alleen nog maar zichzelf, en zelfs dat niet.
Geef een reactie