Lang geleden stond bij de OCW-redactie James Lord, A Giacometti Portrait op de boekenplank. Op de een of andere manier is het verdwenen. Uitgeleend en nooit terugbezorgd, achter een rij andere boeken beland en daardoor voorgoed uit zicht geraakt, gestolen door een zeer selectieve inbreker, je komt er nooit achter. Gelukkig is er nu Final Portrait (2017, Stanley Tucci), min of meer de verfilming van het boek. We zien de Amerikaanse schrijver James Lord die op bezoek is bij zijn vriend Alberto Giacometti, de wereldberoemde Zwitserse kunstenaar over wie hij eerder later een biografie zou schrijven. Giacometti vraagt Lord of hij voor een portret wil poseren, voor hij terugvliegt naar New York. Het kost maar een paar uurtjes, hooguit een middag. Het draait uit op een wekenlange martelgang, waarbij de grommende, vloekende en tierende Giacometti elke keer weer gefrustreerd de opbrengst van een sessie overschildert met grijs om opnieuw te kunnen beginnen. Lord blijft rustig en ondergaat lijdzaam de frustrerende operatie. Voor één keer (en nog een keer, en nog een keer…) wil hij de vlucht wel omboeken. Tussendoor krijgen we een kijkje in het turbulente leven van Giacometti, een onmogelijk mens die op gezette tijden ook een gezellige causeur en toegewijde minnaar kon zijn (zij het niet voor zijn eigen vrouw – een pikant, beetje ranzig detail is dat de formidabele hoofdrolspeler in de film, de Australiër Geoffrey Rush, nou net beschuldigd is van seksueel ongewenst gedrag, een aantijging overigens die hij meteen als smaad naar de rechter heeft doorgestuurd). Uiteindelijk is er een portret, dat meteen het laatste grote kunstwerk van Giacometti zal blijken te zijn: een paar maanden later is hij dood. Wat niet in de film zit, maar wel in het boek, is Giacometti’s wanhopige verwijt aan het gezicht van Lord dat het ‘helemaal verdwijnt’. Dat was het wezen van Giacometti’s visie op de werkelijkheid: zo lang kijken, tot alleen de essentie overblijft, en aan het eind zelfs die niet meer. Een lege plek op de boekenplank.
Zie ook: Hoe langer, hoe dunner
Geef een reactie