In het onvolprezen project All of Bach is het de beurt aan misschien wel een van Bachs allermooiste cantaten, Wachet auf, ruft uns die Stimme (BWV 140). De tekst gaat over het verhaal van de dwaze en wijze bruidsmeiden, uit het evangelie van Mattheüs. ’s Avonds zitten de meiden bij elkaar met een olielampje in de hand te wachten op hun bruidegom. Vijf van hen waren zo slim om een extra voorraadje olie mee te nemen. De anderen moesten op pad om nieuwe olie te kopen. En laat nou nét op dat moment de bruidegom voor de dag komen, net als een ree of een jong hert dat over de heuvels dartelt. Je kunt wel raden wie die bruidegom is. Op de website lezen we nog de volgende uitleg: “In de becommentarieerde bijbel die Bach bezat wordt dit verhaal uit het evangelie van Mattheüs uitgelegd als allegorie. De wijze bruiden symboliseren brandend geloof en waakzaamheid. De komst van de bruidegom staat symbool voor de terugkeer van Christus. In de cantate komt deze dan ook precies in het midden: het beroemde door de tenoren gezongen koraal dat Bach later bewerkte voor orgel. Bachs bijbel verwijst bij dit verhaal ook naar het Hooglied, het bruiloftsboek van het Oude Testament, en naar Hebreeuwse commentaren en bruiloftsgebruiken. Ook in de joodse traditie werden de bruidegom en bruid uitgelegd als de ziel en God of Israel en God. Als er op 25 november 1731 een Joodse inwoner van Leipzig in de Nicolaikerk had gezeten zou hij veel van de symboliek hebben herkend. Misschien dacht hij bij het openingskoor waarin de koraalmelodie door een hoorn gedubbeld wordt zelfs wel aan de shofar, de traditionele ramshoorn. Die had begin oktober tijdens het Joodse nieuwjaar geklonken om iedereen symbolisch wakker te schudden. Het is een mooi idee, maar onwaarschijnlijk: joden waren in het Leipzig van Bach niet heel welkom. Een paar weken voor BWV 140 klonk, hadden kooplieden uit Leipzig zich nog heftig beklaagd over Joden in de stad. Eigenlijk past de gedeelde Joods-christelijke symboliek van deze cantate beter bij Naarden. Daar was een levendige Joodse gemeenschap, en precies in 1730 was er een nieuwe synagoge in gebruik genomen. Zo vormt de Grote Kerk een inspirerende plek voor een bijzondere cantate.”
Geef een reactie