Wat ontbreekt, is de stank. Van rottende lijken, overstromende latrines, doodgeslagen ratten en al weken niet meer gewassen soldatenlijven. Voor de rest is de kijk- en luisterervaring bij They shall not grow old (2019, Peter Jackson) zó levensecht, overrompelend en indringend, dat je als bioscoopbezoeker bijna de neiging krijgt je te verontschuldigen voor je ongepaste aanwezigheid in die Noord-Franse loopgraven van WOI, met dat malle 3D-brilletje op, en in die luie stoel. Te midden van de talloze opgeschoten knapen, zo van school naar de oorlogshel gestuurd; geen idee waarom of waartoe. Als het regent of hagelt, kruip je in een gat in de wand van de loopgraaf. Je laarzen zuigen zich vast in de kleiige drek. Je makkers vallen om je heen als dominostenen, hun halve hoofd eraf, of met uitpuilende darmen. Je wordt gek van de luizen, van de ratten die zich te goed doen aan het ontbindende vlees van je gesneuvelde kameraden, van het eindeloze wachten en van de onmenselijke spanning als eindelijk het sein tot de aanval wordt gegeven. Op een indrukwekkende manier heeft Peter Jackson het originele filmmateriaal van kleur en geluid voorzien, en aangevuld met de – in hun typisch Britse nuchterheid haast onthutsende – getuigenissen van tientallen veteranen, uit de archieven van de BBC.
Geef een reactie