Een ‘nocturne’, zegt Wikipedia, is ‘een muzikale compositie die geïnspireerd is op de sfeer van de nacht, een romantisch of dromerig geheel’. Die nachtelijke sfeer klopt, in de filmische compositie Notturno (Italië, 2020). Maar de romantiek en dromerigheid zitten vooral in de plaatjes, en bepaald niet in de gebeurtenissen. Notturno is een kaleidoscopische documentaire over verschillende oorlogsgebieden in het Midden-Oosten, met name de grensstreken van Irak, Syrië, Koerdistan en Libanon. Drie jaar lang trok de Italiaans-Amerikaanse regisseur Gianfranco Rosi er rond om te kijken, te praten en te filmen. De oorlog zelf bromt en rommelt hooguit wat op de achtergrond. Wat Rosi laat zien is wat er met de mensen gebeurt, of gebeurd is. Verbazingwekkend stoïcijnse Yezidi-wezen die aan de hand van hun tekeningen vertellen over de wreedheden van IS. Een moeder die de cel bezoekt waarin haar zoon is doodgemarteld en aan de bebloede muren voelt om nog zo nabij mogelijk te komen. De jonge Ali die in alle vroegte, nog half slapend, langs de weg sjokt in de hoop door een voorbijkomende jager voor een paar dollar als hulp ingehuurd te worden, zodat zijn moeder, broertjes en zusjes weer iets te eten hebben. Intussen spreidt de opkomende zon een warme gloed over het desolate landschap. En zie de beelden van de jager die tegen de achtergrond van een oranjebruine avondhemel door het moeras peddelt, en tegen de ochtend zonder buit op de brommer huiswaarts keert. Zo verlucht Rosi de narigheid van de oorlog met fraai camerawerk, waardoor er een pijnlijk, schrijnend contrast ontstaat tussen schone schijn en harde realiteit.
Notturno is te zien op Picl.
Geef een reactie