Na vijftien jaar dan toch nog een nieuwe Reve: Zeer Fijne Boy, Brieven aan Jef R (1986-1997). Eindelijk is het gelukt weduwnaar Joop Schafthuizen, die als een hellehond waakt over de literaire erfenis van zijn in 2006 overleden partner, toestemming te ontfutselen voor de publicatie van althans een klein deel van de enorme hoeveelheid Reve-brieven die nog op de plank schijnen te liggen. Een uitgave van belang, want het wordt hoog tijd dat een van Nederlands grootste schrijvers – inmiddels verder weggezakt in het collectieve geheugen dan Tweede Van der Helst – weer eens in de schijnwerpers komt. Televisiemaker Jef Rademakers en Gerard Reve konden het in de jaren tachtig, negentig goed met elkaar vinden en produceerden onder andere een vierdelige tv-serie waarin Reve gevolgd werd op een reis langs een aantal Maria-bedevaartplaatsen. De brieven zijn typisch Reve: doordachte en altijd originele overwegingen, overpeinzingen en adviezen (“Goede Marokkaanse sardines in soja olie kosten bij de mensenvriend slechts 89 cents per blik”), doorspekt met droge humor. Uiteraard herhaalt Reve zich (‘wie moet ik anders herhalen?’) in zijn thematiek: liefde, God en dood. Over het bezoek aan de Onze Lieve Vrouw van Zeven Smartenkerk in Haalderen schrijft hij op 18 juni 1986: “Ik vond het wonder van Haalteren (als het zo heette) ietwat luguber, maar er is wel iets van te gebruiken, bijvoorbeeld om het infantiele, het geoudehoerkundige, etc., peil te tonen, waar de devotie overgaat in zwakzinnigheid. Alles daarbinnen rook katholiek: het huis, de kleedjes, de klederen van die mensen, hun dode okselzweet, hun stofbepoederd nylonhaar, etc.” Kniesoren zouden kunnen opmerken dat er wel erg veel moeite gedaan is om van de achttien brieven een geheel boek te maken. Zo zijn er nogal wat bladzijden met alleen een regel handschrift, of hooguit een paar zinnen toelichting op een brief. Maar wat zou het, een boek van Reve is een boek van Reve, en het ziet er ook nog eens een keer prachtig uit.
In de prachtige Vlaamse podcastserie Reve Tot Leven haalt een aantal fervente Revianen herinneringen op aan Gerard Reve, waarbij redacteur Lieven Vandenhaute een royale greep doet uit de vele interviews en programma’s die in de loop van de jaren met de schrijver zijn uitgezonden. Hieronder de aflevering met Jef Rademakers.
Maakt nieuwsgierig naar dat ietwat lugubere wonder van Haalderen.
Ik heb daar naarstig naar gezocht, maar niets kunnen vinden. Het zal vast iets met een bloedend Mariabeeld of een brandend veldkruis van doen hebben.