De stijgbeugel was al eeuwen bekend in het Verre Oosten. Op de een of andere manier kwam West-Europa er pas in de achtste eeuw mee in aanraking. In zijn klassieke studie Medieval Technology and Social Change uit 1962 legt professor Lynn White Jr. uit wat voor een enorme impact de introductie van de stijgbeugel heeft gehad op de ontwikkeling van de West-Europese samenleving. Het was Karel Martel die in zijn strijd tegen de Saracenen bij Poitiers voor het eerst de voordelen van de stijgbeugel inzag. Voordien had een ruiter nauwelijks houvast als hij een zwaard of speer vanaf de rug van zijn paard hanteerde. Dankzij de stijgbeugel kon hij zich veel beter zittende en staande houden en enorme klappen uitdelen met zijn lans, zwaard of speer, zonder zelf op de grond te belanden. Opeens was het de ridder te paard die de overhand had op het slagveld. Maar een paard was duur. Hetzelfde gold voor de wapenrusting en het harnas. Alleen de rijkste vechtersbazen konden zo een beslissende rol spelen in de oorlog. Machthebbers leenden land aan de ridders. Met de 
opbrengst van dat land konden die ridders zich fatsoenlijk bewapenen. Er ontstond een aristocratische bovenlaag, die in ruil voor bescherming en een bescheiden aandeel in de winst, het massale proletariaat van arme boeren, horigen en lijfeigenen voor zich in het zweet liet ploeteren. Het begin van het feodale stelsel, dat eeuwenlang de overheersende sociale structuur in Europa zou blijven. Overigens is de theorie van White nogal omstreden, zoals blijkt uit onderstaande video. Maar hij heeft wel laten zien hoe een relatief simpele uitvinding een samenleving compleet kan veranderen.
Geef een reactie