In How Democracies Die schetsen Steven Levitsky en Daniel Ziblatt een huiveringwekkend beeld van de teloorgang van de Amerikaanse democratie sinds de opkomst van Donald Trump. En dan stamt hun boek (2019) nog van vér voor diens verwerping van de uitslag van de laatste presidentsverkiezing en de bestorming van het Capitool. Nederland is geen Amerika, maar ook wij kunnen lessen trekken uit How Democracies Die. Bijvoorbeeld over de manier waarop autoritaire regimes door de gevestigde orde in het zadel worden geholpen. Levitsky en Ziblatt verwijzen daarvoor onder meer naar Hitler, Mussolini, Fujimori en Chavez. In alle gevallen werd dezelfde fatale fout gemaakt: ‘willingly handing over the keys of power to an autocrat-in-the-making’. Als je als gevestigde partij het gevoel hebt dat je zetels gaat verliezen aan een charismatische outsider die op het toneel verschijnt, is het verleidelijk die figuur aan boord te halen, voor je eigen karretje te spannen en hem zo onschadelijk te maken. Een naïeve misrekening, want eenmaal geaccepteerd en salonfähig gemaakt zijn autocraten niet meer te houden – zie bovenstaande voorbeelden. Het is de taak van het politieke establishment om de populistische rattenvangers buiten de deur te houden – gevestigde politieke partijen als poortwachters van de democratie. Door voor de verkiezingen van november de deur voor Wilders op een kier te zetten, heeft Yeşilgöz een onvergeeflijke blunder gemaakt.
Geef een reactie