“We hebben het beste Europa dat we ooit hebben gehad, maar het staat hevig onder druk. Het kan echt zomaar uiteenvallen. We hebben individuele betrokkenheid nodig om het te verdedigen,” aldus de Britse historicus, schrijver en journalist Timothy Garton Ash onlangs in het programma Buitenhof. Hij werd geïnterviewd naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek Homelands, A Personal History of Europe (wat simpeltjes vertaald als ‘Europa’, maar ‘Thuislanden’ was in het Nederlands al bezet). Dat ‘persoonlijke’ in de ondertitel kun je op allerlei manieren uitleggen. Bijvoorbeeld als ‘van de schrijver zelf’. Timothy Garton Ash is een van die prominente Europeanen die altijd aanwezig zijn als er iets gebeurt in Europa. Hij kent en sprak met iedereen die Europa heeft gemaakt tot wat het is. Soms zou je willen dat de schrijver eens een keer iets minder prominent aanwezig was bij de gebeurtenissen die hij beschrijft. Maar ja, hij wás er gewoon bij, en waarom zou je dan verzwijgen dat je Helmut Kohl, Lech Walensa, Vaclav Havel, Bronislaw Geremek, de paus en tientallen andere Europese kopstukken tot je kennissenkring mag rekenen? Aan de hand van zijn eigen belevenissen vertelt Garton Ash het verhaal van de opkomst (1945-2014) en de neergang (2014 tot nu, en hoeveel langer nog?!) van een continent dat altijd verdeeld en verbonden is geweest. Maar ‘persoonlijk’ heeft nog een betekenis. De loop van de geschiedenis wordt bijna altijd bepaald door de ambities, beslissingen en vergissingen van individuen, vaak gestoeld op egoïsme, angst of eigenbelang. Zie de Hongaarse dictator Victor Orban, ooit een linkse, briljante student van Garton Ash in Oxford. De zucht naar geld en macht veranderde hem in een extreem-rechtse volksmenner. De derde betekenis van ‘persoonlijk’ verwoordde Garton Ash in het hierboven weergegeven citaat in het Buitenhof-interview. Europa is het gezamenlijke project van zijn inwoners, en het is de dure plicht van ieder van ons om de vrijheid en rechtvaardigheid die aan de basis liggen van ons verenigd Europa, te verdedigen tegen de leugens van valse profeten, die de schijn ophouden dat ze opkomen voor de gewone burgers, maar in werkelijkheid alleen maar uit zijn op geld en macht.
Geef een reactie