Op driekwart van Stan & Ollie (GB, 2018) is de sleutelscène. In 1953, op tournee in Engeland, blijkt de populariteit van het magische duo – zestigers nu – over het hoogtepunt heen. Ze trekken halfvolle zalen met hun intussen belegen grappen. Er is onderlinge irritatie. Stan en Ollie maken elkaar op een cocktailparty bittere verwijten. Stan, die zich volgens Ollie altijd maar achter zijn schrijfmachine verschuilt. Ollie, die volgens Stan het geld over de balk gooit en een luie donder is. Trouwens, hoezo vrienden, we waren collega’s en zakenpartners, maar nooit echt vrienden toch? Er zijn nog wat afspraken waar ze niet onderuit kunnen, maar daarna is het over en uit. Tot Ollie fysiek instort. ‘I love him,’ [Lees meer…]
Wat in de winkel ligt is nog van niemand
Osamu en zijn zoon stelen er dus lustig op los. Op weg naar huis – oeps, shampoo vergeten, nou ja, komt volgende keer wel – zien ze een peuter, bibberend buiten op een balkon. Kennelijk ook van niemand. En dus ook maar mee naar huis. Shoplifters (2018, Japan) is het verhaal van een familie die zich ophoudt buiten de kaders van het burgerlijk wetboek. Maar háár wetten (liefde, humor, warmte) zijn heel wat menselijker dan die van de gevestigde orde, die kinderen mishandelt, gezinnen uit elkaar haalt en ouderen uit hun huizen jaagt. Gaandeweg blijkt het gezin van Osamu steeds minder een officiële familie en steeds meer een bij elkaar geraapt zooitje, financieel gegroepeerd rondom oma’s dubieuze maandelijkse uitkering. Samen met de kleine criminaliteit volstaat die net [Lees meer…]
Nog méér sterk geslacht
Alwéér een film over een powervrouw. Halla, vijftig en alleenstaand, is de opgewekte, geliefde, vredelievende dirigent van het plaatselijk zangkoortje. Maar ze heeft een grimmig alter ego als militant milieuactiviste. In de gedaante van ‘De bergvrouw’ saboteert ze de lokale aluminiumfabriek, een terreurdaad waarmee ze heel IJsland de stuipen op het lijf jaagt. Dan een onverwachte wending: eindelijk krijgt ze een Oekraïens adoptiekind toegewezen. Ze was haar aanvraag al bijna vergeten, zo lang had het geduurd. Nog één keer haalt ze alles uit de kast, om daarna voorgoed de rol van zorgzame moeder te gaan spelen. Het is net een keer te veel. De kracht van Woman at war (IJsland, 2018) is vooral de manier waarop de zware, globale klimaatproblematiek wordt opgeleukt tot een vermakelijk, lokaal incident, zonder de urgentie [Lees meer…]
Over oude wegen
Lezers vanaf een zekere leeftijd zullen zich de E8 herinneren. Tot de jaren negentig een belangrijke Europese oostwestcorridor die zich door de nauwe dorpsstraten van Delden, Goor, Markelo en Holten moest wringen. Schrijver en radiomaker Mathijs Deen herinnert zich hoe hij als kind, op de achterbank van de familie-eend, urenlang onderweg was van zijn woonplaats Boekelo naar het huis van opa en oma in Leersum. ‘Dit is de E8,’ placht zijn vader onderweg te zeggen. ‘Die loopt van Londen naar Moskou.’ Die herinnering was voor Deen de aanleiding voor het schrijven van Over oude wegen, een reis door de geschiedenis van Europa, waarin hij onderzoek doet naar de beweegredenen van de door Europa reizende mens, door de eeuwen heen. Over het hele continent liggen doorgaande sporen, van oost naar west, van noord naar zuid. Deen volgt de reizende Europeaan op de voet. De prehistorische [Lees meer…]
Het sterke geslacht
In de bioscoop is het de tijd van de kranige vrouwen. Na Becoming Astrid, The Wife en The Favourite is Colette (2018, GB) al de vierde film in korte tijd waarin geharnaste dames het heft in handen nemen. Het verhaal speelt zich af rond de vorige eeuwwisseling, in de dartele periode voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog. Henry ‘Willy’ Gauthier-Villars (Dominic West) is in Parijs een gevierd schrijver, al zet hij zelf geen letter op papier. Een van zijn ghostwriters is zijn jonge vrouw Sidonie-Gabrielle Colette (Keira Knightley). Zij schrijft onbekommerd over haar jeugd op het platteland en gaat bepaalde scènes niet uit de weg. De serie Claudine is een groot succes, wat niet geldt voor het huwelijk van ‘Willy’ en Gabrielle. Beiden zoeken ze vertier met andere vrouwen, wat aanvankelijk nauwelijks afbreuk doet aan hun zakelijke [Lees meer…]
Voorbeeldige geschiedenisles
80 jaar oorlog in het Rijksmuseum heeft niet de visuele acrobatiek van de tv-serie. Je zou zelfs kunnen zeggen dat de negen zalen wat braaf en risicoloos zijn ingericht, met precies datgene wat je verwacht van een aangeklede geschiedenisles: schilderijen, wapens, documenten, tijdlijnen en landkaarten. Maar juist die ingehouden, zeg maar bijna neutrale [Lees meer…]
Superieure gekkigheid
De Griekse regisseur Yorgos Lanthimos sloeg met The Lobster (2015) de plank nog volledig mis. Twee jaar later revancheerde hij zich met The Killing of a Sacred Deer. Zijn eerste echte meesterwerk is The Favourite (2018). Het is een uiterst grappig en geraffineerd kostuumdrama, dat speelt in Engeland aan het begin van de achttiende eeuw. Koningin Anna (Olivia Colman) is al een tijdje weduwe. Een groot aantal miskramen heeft haar zowel lichamelijk als geestelijk gesloopt. Ze is in de macht van haar hofdame [Lees meer…]
Waarom is Jezus altijd zo’n mormel?
Iedereen die wel eens in een museum met schilderijen van vroeger is geweest, heeft het zich afgevraagd. Waarom is Jezus toch altijd zo’n lelijk mormel? Trouw probeerde [Lees meer…]
Ik wil niet heersen en niet over me laten heersen
Nadat de Magiërs onder valse voorwendsels de macht hadden gegrepen en zich als wrede dictators hadden gemanifesteerd, besloten zeven vooraanstaande Perzen ‘onverwijld de Magiërs aan te pakken”. De heftige strijd werd beslist in het voordeel van de zeven. De Magiërs werden gedood en onthoofd. Hoe nu verder? Welke staatsvorm moest er komen? Otanes, een van de zeven, hield een pleidooi voor de verdeling van de macht onder alle Perzen: “Volgens mij is het niet terecht dat een van ons hierna alleenheerser wordt. Daar komt alleen maar narigheid van. Hoe kan de alleenheerschappij nu een goede instelling zijn als de alleenheerser zijn gang kan gaan zonder verantwoording te hoeven afleggen? Zelfs een volmaakt man denkt in zo’n positie niet menselijk meer.” De anderen denken er anders over, en bij meerderheid van stemmen wordt toch [Lees meer…]
Eindelijk die kop eraf
Wat zouden Caravaggio, Vermeer, Rubens en al die oude meesters gedaan hebben als ze een filmcamera hadden gehad? De Italiaanse regisseur Rino Stefano Tagliafierro probeert een antwoord te geven door een groot aantal meesterwerken digitaal in beweging te brengen. Eeuwenlang dreef Ophelia maar in dat water, [Lees meer…]