Diep in de maand december nog een film die meteen naar de top van de jaarlijsten lonkt: Hors Normes (Fr, 2019), de nieuwe productie van de makers van Intouchables. Hors Normes wordt wel een ‘feelgood-movie’ genoemd, maar dat is te kort door de bocht. Het is vooral een felle aanklacht tegen een staat die zich geen raad weet met extreem autistische jongeren, maar die het leven zuur maakt van officieuze instellingen die er wél raad mee weten. Zoals die van Bruno Cassel. Al twintig jaar vangt hij op zijn eigen manier autistische kinderen op die nergens anders terecht kunnen. Zijn vriend Malik Kateb helpt door probleemjongeren van straat te plukken en op te leiden tot persoonlijke begeleiders van de autisten. Bruno en Malik werken buiten de wet en liggen onder vuur van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Intussen [Lees meer…]
De verjaardag is nou gewoon voorbij
Niet alles, maar wel bijna alles van Jiskefet hoort tot het beste wat de Nederlandse televisie heeft voortgebracht. Sint Hubertusberg uit 2005 is een gedenkwaardig slotakkoord. Vier bejaarden – Beekman (Kees Prins), mevrouw Pos (Leny Breederveld), Van Zijl (Herman Koch) en Faber (Michiel Romeyn) – brengen hun laatste jaren door in de instelling waar hoofdzuster (Beppie Melissen) een schrikbewind voert, en ‘kleine zuster’ Rita (Anniek Pheifer) er voor de oudjes nog wat van probeert te maken. Er is merkwaardig [Lees meer…]
Nooit echt hier
Joe was nooit echt hier. Maar waar hij dan wél was, blijft in nevelen gehuld, zoals wel meer in You were never really here (VS, Lynne Ramsay, 2017). Wat we wél weten, is dat Joe (Joaquin Phoenix) een moeilijke jeugd heeft gehad en als soldaat in Afghanistan diende. Beide ervaringen hebben hun sporen nagelaten. Geweld is voor Joe geen geweld, maar een bron van inkomsten. Je kunt hem en zijn hamer bijvoorbeeld inhuren om een tienermeisje uit de klauwen van hooggeplaatste kindermisbruikers te bevrijden, waarbij hij niet op een ingeslagen schedel meer of minder kijkt. Emoties kent Joe alleen nog ten aanzien van zijn oude, behoeftige moeder. You were never really here is zo’n rauwe, keiharde, coole, strak gemonteerde, moderne Amerikaanse misdaadfilm, waar je als kijker [Lees meer…]
Te weinig bloed en leven
Alle lof – althans van de literaire pers – voor Zwarte Schuur, de nieuwe roman van Oek de Jong. Het is ook een goed boek, geraffineerd in elkaar gezet, met behendige heen- en weersprongen in de tijd. Zwarte Schuur gaat over een succesvolle kunstenaar, ‘Maris’, afkomstig uit Zeeland, maar nu woonachtig in Amsterdam, waar hij met zijn accent altijd een buitenbeentje blijft, ondanks zijn aanzien als schilder en zijn branie als aantrekkelijke verschijning. Het boek begint als de hoofdpersoon zijn grootste succes als kunstenaar boekt, maar tegelijk zijn huwelijk met ‘Fran’ langzaam op de klippen ziet lopen. Op een derde van het verhaal komt de ‘zwarte schuur’ in beeld, als een journalist onthult dat de schilder als jongen van veertien veroordeeld is in verband met de dood van een buurmeisje, na een mislukte vrijpartij in zo’n zwarte schuur. Gaandeweg komen we steeds meer te weten over [Lees meer…]
What you see is what you get
Het mooie aan de kunst in MuseumMORE te Gorssel is dat je doorgaans kunt zien wat het voorstelt. MORE staat dan ook voor MOdern REalisme. Dat je krijgt wat je ziet betekent ook dat je vaak niet hoeft te zoeken naar symboliek, duiding of al te veel diepere betekenislagen. Dat geldt zeker voor de tijdelijke (oei, het wordt langzamerhand wel érg tijdelijk – tot en met 5 januari 2020) tentoonstelling FOR REAL, Britse realisten uit de jaren ’20 en ’30. De verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog waren wel zo’n beetje verteerd, die van WOII nog niet direct in zicht. Het leven was overzichtelijk en optimistisch. In het Verenigd Koninkrijk stond een generatie schilders op die belang hechtte aan een degelijke techniek en een levensechte weergave van de werkelijkheid, waarbij het vooral in de portretkunst ging [Lees meer…]
Te lang antwoord
Mooie, vaak broeierige beelden uit het Rio de Janeiro van de jaren vijftig. Daar ligt het niet aan. Krachtig, overtuigend acteerwerk, daar komt het ook niet door. En ja, eigenlijk is het verhaal van The Invisible Life of Eurídice Gusmão (Brazilië, 2019) ook interessant genoeg: twee zussen die zeer op elkaar gesteld zijn, raken elkaar kwijt doordat een van hen – Guida – in een opwelling kiest voor een liefde overzee en daarom door haar vader wordt verstoten. De ander, Eurídice, blijft achter bij hun simpele ouderwetse ouders en droomt van een carrière als concertpianiste. Gaan ze elkaar ooit nog weer zien, is dan de grote vraag. Probleem is dat regisseur Karim Aïnouz wel heel veel tijd neemt om die vraag te beantwoorden. Je volgt om en om de lotgevallen van de gescheiden zussen, en vraagt je voortdurend af waarom ze blijven steken in het schrijven van schrijnende brieven [Lees meer…]
Bach in mineur
In de nooit te volprijzen serie All of Bach is het deze keer de beurt aan de fameuze Vioolpartita nr. 2 (BWV 1004). In de toelichting schrijft de Bachvereniging dat er een ‘sluier van weemoed’ over dit stuk hangt. Alle delen staan in mineur. De partita stamt uit hetzelfde jaar als dat waarin Bachs vrouw Maria Barbara gestorven was. Hoogtepunt is het laatste deel, de Ciaccona (chaconne), het muziekstuk dat zo’n belangrijke rol speelt in Maarten ’t Harts roman De droomkoningin uit 1980. De vier dansen ervóór leiden er volgens de Bachvereniging onafwendbaar naartoe: “Zelfs de vluggere dansdelen lijken [Lees meer…]
Je verwacht het niet van de Inquisitie
De vrouw van keizer Otto III probeert een van diens graven te versieren. Deze is echter totaal niet geïnteresseerd in een avontuurtje met de keizerin. Woedend liegt de afgewezen sloerie haar man voor dat de graaf háár trachtte te verleiden. De keizer maakt korte metten en laat de graaf terstond onthoofden. De echtgenote van de geëxecuteerde graaf is overtuigd van zijn onschuld en wil de eer van haar man herstellen nadat de beul haar het hoofd van haar man heeft overhandigd. Om zijn onschuld te bewijzen, is ze bereid de vuurproef te ondergaan en houdt ze een gloeiende staaf in haar hand, zonder dat [Lees meer…]
Spanje en Nederland spelen gelijk
In de zeventiende eeuw was er nou niet bepaald sprake van een liefdevolle relatie tussen Spanje en Nederland. Toch hangen in het Rijksmuseum uit die tijd zestig schilderijen van Spaanse en Hollandse kunstenaars broederlijk naast elkaar. De tentoonstelling Rembrandt-Velázquez laat zien dat in beide landen ondanks oorlog, oproer en politieke spanning fenomenale kunst werd gemaakt. En hoewel er geen sprake was van artistieke contacten, laat staan van [Lees meer…]
********************
Van alle kanten krijgt de Zuid-Koreaanse film Parasite (2019, Bong Joon-Ho) de maximale score van vijf sterren toegeworpen. Volkomen terecht. Of eigenlijk: veel te weinig. Want we hebben het feitelijk over drie of zelfs vier films tegelijk, die stuk voor stuk al die sterren waard zijn. Parasite begint als een onvervalste schelmenkomedie, waarin een gezin uit de laagste regionen van de samenleving handig en sluw binnendringt in het leven van een – sociaal gezien – totaal tegenovergestelde familie. Waarna we meteen Parasite II te pakken hebben, namelijk een felle aanklacht tegen maatschappelijke ongelijkheid. Van humor wordt het satire en sarcasme. Maar daar blijft het niet bij, want voor je het weet zit je midden in een spannende thriller, en [Lees meer…]