Je staat er niet bij stil, maar tot voor kort was ‘tijd’ voor de mensheid niet iets wat je kon meten. Het ritme van de dag en de seizoenen werd bepaald door de zon en de maan. Pas in 1657 kwam daar verandering in, toen de geniale natuurkundige Christiaan Huygens het slingeruurwerk uitvond. Opeens was de tijd geen diffuus fluïdum meer, maar een entiteit die meetbaar en deelbaar was. Vanaf dat moment zijn we anders gaan kijken naar hoe we leven en werken. We konden afspraken maken. Onze positie op de wereldzeeën [Lees meer…]
Hoe dat ooit kon
Hoe lang is het geleden dat we missverkiezingen nog – nou ja, niet normaal, maar toch ook niet héél erg raar vonden? Intussen is het zo dat ons we na drie seconden Misbehaviour (GB, 2020) al verbijsterd afvragen hoe we zoiets ooit – nou ja, niet normaal, maar toch ook niet héél erg raar konden vinden. Tijden veranderen gelukkig. In 1970 was de Miss World-verkiezing in Londen met 100 miljoen kijkers nog het best bekeken tv-programma ter wereld. Het werd gepresenteerd door de Amerikaanse ‘komiek’ Bob Hope, die in die tijd furore maakte als vrouwvijandige entertainer van de troepen in Vietnam. In 1970 vond een groep feministen in Londen de missverkiezing al totaal niet normaal meer. Keira Knightley speelt [Lees meer…]
Sterven in schoonheid
“It was so beautiful it went up in flames.” Korter kun je de biografie van The Band niet maken. Vier jonge Canadezen en een Amerikaan die in de jaren zestig muziek maken die nog nooit was voorgekomen. Begonnen als begeleidingsband van de rockabillyheld Ronnie Hawkins, daarna jaren op het podium met Bob Dylan – in misschien wel de meest enerverende periode van zijn carrière, namelijk toen de hele folkwereld over hem heen viel omdat hij zo maar de stekker in het stopcontact had durven steken. Natuurlijk kon het niet uitblijven dat het geniale vijftal voor zichzelf begon. Music From Big Pink en The Band zijn klassieke albums. Drie stemmen die elkaar betoveren, ongehoorde arrangementen en een briljante gitarist. Van de vijf leven er nog twee: organist Garth Hudson en diezelfde gitarist, maar vooral ook voornaamste componist: Robbie [Lees meer…]
Justin Townes Earle (1982-2020) – Troubled days are behind me now
Lord, I’m going uptown
To the Harlem River to drown
Dirty water gonna cover me over
And I’m not gonna make a sound
I’m on a roll, mama, I gotta go
Gotta get there while I still can
Troubled days are behind me now
And I know they’re gonna let me in
When you see me walking up the FDR
With a-singing and a-clapping my hands [Lees meer…]
Goede tijden slechte tijden
Ieder zijn eigen mening, maar soms zijn de kritieken van de filmkenners toch moeilijk te volgen. Terwijl er voor de fantastische Gli Anni Più Belli (It, 2019) maar een zuinige drie sterren afkunnen, wordt een uitgesproken draak als Fire Will Come (Sp, 2019) van de Volkskrant gefêteerd met een royale vier. Het schiet maar niet op, met dat vuur dat zal komen. Amador keert na een paar jaar gevangenis wegens brandstichting terug in zijn dorp, bij zijn oude moeder. De mensen kijken hem met een schuin oog na. Amador mompelt wat, nu en dan. En als de brand eindelijk komt (ongeveer een kwart van de hele film zien we mannen aan brandslangen trekken en met takken slaan), weten we nog niks. Maar de Volkskrant raakt niet uitgejubeld over de ‘schilderachtige schoonheid’ en ‘magie van het Galicische landschap’. OK, maar [Lees meer…]
Het mooie van sport
Grommende worstelaars, onvermoeibare langlaufers, triomfantelijke Olympische parades: artistieke symbolen van het glorieuze leven in de Sovjet-Unie. In de jaren na de Russische Revolutie werden de kracht, de vitaliteit, het collectieve optimisme en de suprematie van het land op allerlei manieren tot uitdrukking gebracht. Zeker in de realistische kunst. Wie destijds [Lees meer…]
Verzonnen sex, drugs & rock’n’roll
Utopia Avenue is de achtste roman van David Mitchell en beslist niet zijn beste. Het is een soort biografie van een legendarische, maar door Mitchell verzonnen rockband uit de jaren zestig. Als de band niet verzonnen was, zou het een boeiend tijdsdocument geweest zijn, een kroniek van de meest enerverende periode van de popmuziek. Maar het is allemaal ontsproten aan de creativiteit van de schrijver. Daardoor ga je je afvragen, waarom zou ik dat allemaal willen weten, hoe virtuoos beschreven ook? Om zijn verhaal de schijn van authentiteit te geven, laat Mitchell een eindeloze stoet van beroemde rockartiesten opdraven. Van Bowie tot Cream en van Cohen tot Pink Floyd, die stuk voor stuk ondersteboven zijn van de geniale band Utopia Avenue, bestaande uit gitarist Jasper de Zoet (briljant en autistisch), bassist Dean Moss (woestknappe praatjesmaker), drummer [Lees meer…]
Zwart in San Francisco
Barack Obama noemde The Last Black Man in San Francisco (VS, 2019) een van zijn favoriete films van 2019. Dat zal zijn vanwege de empathische manier waarop maatschappelijke ongelijkheid onder de aandacht wordt gebracht. Want het is aandoenlijk om te zien hoe hartstochtelijk Jimmy Fails terugverlangt naar de tijd waarin zwarte families als de zijne zich zo’n fantastisch stadspaleisje in San Francisco konden veroorloven. Elke week gaat hij samen met zijn vriend Montgomery kijken hoe de huidige – blanke – bewoners het huis verwaarlozen. Als die eruit moeten, door een erfeniskwestie, neemt Jimmy zijn kans waar en kraakt de woning. Zo tracht de zwarte man zijn verloren rechten te heroveren, maar dat is natuurlijk een naïeve gedachte. Om dit gegeven heen krijgen we een blik in de zwarte leefwereld van San Francisco. Mooie [Lees meer…]
Altijd weer die godsdienst
In de zuidelijke Indiase deelstaat Tamil Nadu moeten de hindoestanen niets van hebben van de islamitische minderheid. Toch heeft de vriendelijke moslim Nasir (India-NL-Singapore, 2019) andere zorgen. Zo is er geld nodig voor de behandeling van zijn zieke schoonzuster. Dan is er Iqbal, de geestelijk gehandicapte adoptiefzoon. En zijn werk in een stoffenkraam levert nou niet echt veel op. Maar Nasir blijft optimistisch en hij bezweert zijn vrouw dat alles goed komt. Wat nauwelijks tot hem door lijkt te dringen, is het geschal uit de luidsprekers van hindoestaanse activisten en de toenemende agressie tegen de moslims. We volgen Nasir op de voet tijdens zijn dagelijks bezigheden, maar voelen de dreiging. Aan het eind van deze ontroerende film zit er [Lees meer…]
Geschiedenis herhaalt zich
Fall of Civilizations is een serie prachtige podcasts over de bloei en ondergang van grote beschavingen. De maker is Paul Cooper. Hij is ook schrijver. Zijn nieuwe boek heet All Our Broken Idols. Ook dit gaat over het einde van een beschaving, of eigenlijk van twee beschavingen. Het is de zevende eeuw voor Christus. Vanuit zijn overweldigende hoofdstad Niniveh regeert koning Ahsurbanipal over Assyrië. Het arme tienermeisje Aurya en haar autistische broer Sharo raken toevallig verzeild aan het koninklijk hof. Sahro blijkt een begaafd steenhouwer, maar kan door zijn autisme alleen maar beitelen wat waar gebeurd is, en dat is niet wat de koning graag ziet. Dat is de ene verhaallijn. De tweede speelt in 2015. Katya en Salim, twee jonge archeologen doen opgravingen in het antieke Niniveh, dat nu een deel is van het Iraakse Mosul. Op een dag ontdekken ze een [Lees meer…]