De leerlingen van 5vwo moeten voor Nederlands een poëziebundel samenstellen. Een aantal in de les behandelde gedichten, vijf zelf gekozen gedichten van één dichter, vijf rondom een thema. Inclusief beschrijving van vorm, klank en stijlmiddelen en inhoudelijke analyse. Dit onderdeel van het vak valt logischerwijs niet bij alle vijftien-, zestienjarigen in de smaak. Je kunt hooguit hopen dat ze iets leren van de bijzondere taal in de poëzie. En dat een enkeling ooit nog eens vrijwillig een gedicht ter hand neemt. Ook Maxime, Esther en Indy waren niet buitensporig enthousiast. Tot ze K. Schippers tegenkwamen, schrijven ze in hun [Lees meer…]
Het leven gaat door
Als iemand doodgaat, als zijn tijd gekomen is, wat gebeurt er dan met zijn omzwervingen, verlangens en verhalen?
Bij de Orinoco-indianen verliest de overledene zijn naam. Zijn as wordt door de bananensoep of de korenwijn geroerd en iedereen neemt ervan. Na de ceremonie noemt [Lees meer…]
‘Vermiste’ studenten: Ruth Rosa Jacobsohn
Een van de vijftien stolpersteine voor de ingang van de Humboldt-Universität aan Unter den Linden in Berlijn is gewijd aan Ruth Rosa Jacobsohn (1912-1942). Ze werd geboren in Berlijn. Haar vader Siegfried had een winkel. Met zijn vrouw Cäcelie had hij drie kinderen: Ruth, Arno en Gerda. Na het lyceum ging Ruth geneeskunde studeren aan de toenmalige Friedrich-Wilhelms-Universität. Door de nazimaatregelen tegen joodse studenten kon ze daar haar studie niet afmaken. Omdat haar vader in de Eerste Wereldoorlog als vrijwilliger aan het front had gevochten, mocht Ruth haar studie voortzetten in Leipzig. Ook daar [Lees meer…]
‘Vermiste’ studenten: nr. B11177
Een van de stolpersteine in het trottoir voor de Humboldt Universiteit in Berlijn is gewijd aan de ex-student Heinrich Gabel. Hij werd op 15 oktober 1910 geboren in Berlijn-Charlottenburg. Vanaf 1929 studeerde hij rechten aan wat toen nog de Friedrich-Wilhelms-Universität heette. Ondanks geldgebrek en anti-joodse maatregelen lukte het Gabel in 1934 nog net de doctorsgraad te halen. In 1937 kregen hij en zijn vrouw Beate een zoon, Gerhard. In 1939 besluit het jonge gezin naar het veilige Cuba te emigreren. Toen de “St. Louis” op 27 mei 1939 de haven van Havana bereikte, mochten de vluchtelingen niet van boord, omdat hun papieren ongeldig [Lees meer…]
‘Vermiste’ studenten: Max Bayer
Berlijn, Unter den Linden. In het trottoir voor de Humboldt-Universität struikel je over een onthutsende serie Stolpersteine. Ze zijn gewijd aan Joodse ex-studenten die tijdens de holocaust zijn vermoord. Vóórdat ze werden afgevoerd, was hun het studeren al steeds moeilijker gemaakt. De meesten werden uitgesloten van de universiteit, sommigen konden hun studie met een speciale toestemming afronden, in een enkel geval moest een dissertatie opeens in een paar maanden worden voltooid. De studenten vonden de dood in getto’s of [Lees meer…]
De ongenaakbare godin
Citroën-ontwerpers hebben lak aan hoe anderen vinden dat auto’s eruit moeten zien. Zij maken auto’s met de zekerheid dat die mooi, elegant, praktisch en comfortabel zijn. In 1955 was de DS het resultaat. Het leek wel een ruimteschip. En er zat techniek in die zelfs nu nog vooruitstrevender is dan wat we in de meeste moderne auto’s zien. Met de bocht meedraaiende koplampen. Hydropneumatische vering. Schijfremmen. Een vreemde, halfautomatische versnellingsbak, waar je echt aan moest wennen. En dat is typisch Citroën, legt de Britse Citroën-kenner Matt [Lees meer…]
Betreurde boeken
“Ik had niets in de gaten, ondanks de onheilspellende berichten op tv en in de krant. Was ‘s nachts te druk met jou. Zat met mijn zilveren Mont Blanc vulpen urenlang dingen op te schrijven die er nu totaal niet meer toe doen. Betreurde mijn ongelezen boeken. Maakte me druk om de kleren die ik aanhad. Het optreden op school. Of het gazon wel mooi geknipt was. Ik had een waslijst met bekenden op wie ik kon rekenen, mocht het echt misgaan. En toen barstte de bom. Nu zie ik ’s nachts het licht van verre koplampen heen en weer flitsen over de verlaten zomerhuizen. We blijven binnen, om [Lees meer…]
Inventaris van de wereld
Arthur Bispo do Rosário was zwart en arm, zeeman, bokser en – in naam van God – artiest.
Hij leefde in het krankzinnigengesticht van Rio de Janeiro.
Daar brachten zeven engelen een opoep uit de hemel: God wil dat er een inventaris van de wereld wordt gemaakt.
Het was een monumentale taak. Arthur werkte dag en nacht, elke dag, elke nacht, tot de winter van 1989 hem – nog altijd vervuld van zijn missie – hem bij de haren greep en wegsleepte.
De inventaris, incompleet, bestond uit
oud ijzer,
glasscherven, [Lees meer…]
Dorst naar je eigen bloed
De strenggelovige Farrokh en zijn vrouw Pari landen vanuit Teheran op het vliegveld van Athene voor een bezoek aan haar daar studerende zoon Babak. Maar Babak is er niet om ze af te halen. En hij neemt de telefoon niet op. Is hij het vergeten?! Onmogelijk. Maar waar is hij dan? Pari spreekt een paar woorden Engels, en met de moed der wanhoop beginnen ze een zoektocht naar de verloren zoon. Farrokh ziet er al gauw het nut niet meer van in. ‘Kijk maar, ik heb het altijd gezegd, hij is net als jij.’ Wat hij daarmee bedoelt, wordt duidelijk in het verloop van de film. Tijdens haar hopeloze queeste door de meest lugubere wijken van Athene begrijpt Pari steeds beter wat er met haar zoon aan de hand is, en wat Farrokh bedoelde met zijn opmerking. Symbolisch genoeg dringt dat inzicht definitief tot haar door als ze zich in de ruïne van een antiek Grieks [Lees meer…]
Natuurdagboek van Nescio 10 februari 1951
10 Februari Zaterdagochtend. Met Koosje op de bus naar Muiden en op het Muiderslot. Zon, maar buiten nogal nevelig en zicht beperkt, zilverig (Durgerdam net even door de nevel als een spookvlek). Zon op slootjes teleurstellend, even zwak zilverig. Half een thuis.
’s Avonds tegen zessen op den Middenweg in de schemering den eersten reiger zien vliegen boven Frankendaal. Tegen middernacht toen we uit de schemering thuiskwamen groot [Lees meer…]