De vrouw van keizer Otto III probeert een van diens graven te versieren. Deze is echter totaal niet geïnteresseerd in een avontuurtje met de keizerin. Woedend liegt de afgewezen sloerie haar man voor dat de graaf háár trachtte te verleiden. De keizer maakt korte metten en laat de graaf terstond onthoofden. De echtgenote van de geëxecuteerde graaf is overtuigd van zijn onschuld en wil de eer van haar man herstellen nadat de beul haar het hoofd van haar man heeft overhandigd. Om zijn onschuld te bewijzen, is ze bereid de vuurproef te ondergaan en houdt ze een gloeiende staaf in haar hand, zonder dat [Lees meer…]
Spanje en Nederland spelen gelijk
In de zeventiende eeuw was er nou niet bepaald sprake van een liefdevolle relatie tussen Spanje en Nederland. Toch hangen in het Rijksmuseum uit die tijd zestig schilderijen van Spaanse en Hollandse kunstenaars broederlijk naast elkaar. De tentoonstelling Rembrandt-Velázquez laat zien dat in beide landen ondanks oorlog, oproer en politieke spanning fenomenale kunst werd gemaakt. En hoewel er geen sprake was van artistieke contacten, laat staan van [Lees meer…]
********************
Van alle kanten krijgt de Zuid-Koreaanse film Parasite (2019, Bong Joon-Ho) de maximale score van vijf sterren toegeworpen. Volkomen terecht. Of eigenlijk: veel te weinig. Want we hebben het feitelijk over drie of zelfs vier films tegelijk, die stuk voor stuk al die sterren waard zijn. Parasite begint als een onvervalste schelmenkomedie, waarin een gezin uit de laagste regionen van de samenleving handig en sluw binnendringt in het leven van een – sociaal gezien – totaal tegenovergestelde familie. Waarna we meteen Parasite II te pakken hebben, namelijk een felle aanklacht tegen maatschappelijke ongelijkheid. Van humor wordt het satire en sarcasme. Maar daar blijft het niet bij, want voor je het weet zit je midden in een spannende thriller, en [Lees meer…]
Dat komt ervan, als je met je eigen nicht…
Een lieverdje was Sisiphos bepaald niet. OK, hij had Korinthe gesticht en deed zijn best de handel te bevorderen, maar aan de andere kant had hij zijn broer afgezet als koning, vond hij het normaal zijn gasten te doden en ging hij met zijn eigen nicht naar bed. Hij beschouwde zichzelf zo ongeveer als een god op aarde, wat de echte goden op de Olympus natuurlijk niet konden hebben. Na een tijd lang op allerlei slinkse manieren hun toorn te hebben ontweken, was hij uiteindelijk aan de beurt en werd hij gedeporteerd naar [Lees meer…]
Een drolvormige kei op een gepolijst planchet
Een uitgever die niet alleen mooie jeugdliteratuur als Kruistocht in spijkerbroek en Oorlogswinter uitgeeft, maar ook boeken van een diepgestoorde alternatieve arts. Een tv-presentatrice die in haar programma ruim baan geeft aan een expert in bijna-doodervaringen. Een chirurg die gelooft in quantumgeneeskunde en waxinelichtjes laat branden bij stervende patiënten. Een ziekenhuis dat mindfulness bij longkanker en acupunctuur bij misselijkheid ziet als ‘belangrijke aanvullingen op de medische behandeling’. Een volkenkundig museum dat een serieuze expositie inricht over ‘orakelkaarten, ayahuasca, handoplegging, klankschalen en hypnotiserende trommels tot sjamanen, heksen en vodunpriesters’. Een ‘speakers academy’, met [Lees meer…]
Berlijn, juli 1945
Op Unter den Linden is geen linde meer te zien. De muren die nog overeind staan, zijn gehavend en geblakerd. Na maandenlang beulswerk van de Amerikaanse en Britse bommenwerpers ligt Berlijn aan het eind van de oorlog in puin. Twee maanden na Hitlers zelfmoord en de capitulatie van het Derde Rijk, in juli 1945, werden onderstaande filmbeelden gemaakt. In kleur, nota bene, zien we hopen verwrongen staal en vormeloze [Lees meer…]
Nee, wij martelen niet
Zelfs in de filmtitel is het woord TORTURE weggelakt. The (…) Report (VS, 2019) gaat over het werk van senaatsmedewerker Daniel Jones, die een diepgaand, jaren durend onderzoek leidt naar de manieren waarop de CIA na 9/11 Al Qaida-gevangenen ondervroeg. Dat ging zoals (inmiddels) bekend met grof geweld. De beruchtste techniek was het bekende waterboarden, maar er werden nog veel meer vormen van mishandeling en vernedering gebruikt. Het mocht alleen geen martelen genoemd worden, want de Verenigde Staten martelen niet. Jones en zijn medewerkers komen uiteindelijk met een rapport van zesduizend pagina’s, waarin niet alleen de martelpraktijken worden aangetoond, maar ook de schamele opbrengst van al dat geweld. Zelfs de claim dat Bin Laden gepakt werd dankzij de verhoormethoden van de CIA blijkt geen stand te houden. De CIA en de Republikeinse [Lees meer…]
Leve het kapitalisme
Het is toch ook om gek van te worden, wat dat neoliberale spierballenvertoon in de afgelopen decennia allemaal heeft aangericht. Als er iemand is die nooit ophoudt de schandelijke uitwassen van het kapitalisme aan de kaak te stellen, is het de Britse regisseur Ken Loach (83). Brieste hij in I, Daniel Blake tegen de vernederende bureaucratie in de wereld van de sociale zorg, in Sorry We Missed You gaat de oude krijger zo mogelijk nog venijniger tekeer tegen de verderfelijke manier waarop kleine zelfstandigen door hun opdrachtgevers als moderne slaven worden uitgeknepen, getreiterd en leeggezogen. Ricky en Abbie Turner en hun beide kinderen hadden ooit bijna een eigen woning. De crisis van 2008 gooide hun dromen aan diggelen. Sindsdien is het armoe troef. De ene schuld stapelt zich op de andere. Dochtertje Liza kan steeds slechter tegen de huiselijke [Lees meer…]
Zijn hand klauwde wild in de aarde
Waarom zouden we eigenlijk nog Homerus lezen? Die vraag kreeg classica Marjoleine de Vos voorgeschoteld op een symposium over de toekomst van het vertalen van klassieke teksten. In haar NRC-column van deze week vertelt ze hoe ze iets mompelde over ‘onveranderlijke waarheden’ en ‘het gevoel op iets eeuwigs te stuiten’. Een paar dagen later zag ze een voorstelling van Konvooi, waarin de oorlogszuchtige big shots uit de Ilias worden opgevoerd: Agamemnon, Achilles, Patroklos en Odysseus. “Het is huiveringwekkend, al dat doden, al die mensen die eraan gaan, eraan moeten gaan, omdat ze – waarom eigenlijk, vraagt Achilles zich ineens af. (…) Maar denken helpt niet, oorlog is oorlog, er is toch niets aan te doen, de oorlog is niet te stoppen.” De Ilias van Konvooi laat volgens De Vos zien hoe de oorlog van mannen als Achilles en Agamemnon ‘mooi [Lees meer…]
Nu eens niet de val, maar de bouw
Erg veel (terechte) aandacht voor de Val van de Muur, dertig jaar geleden. Ter gelegenheid van het vorige jubileum (25 jaar dus) maakte de Duitse publieke omroep in 2014 een fraaie animatievideo over – niet de val, maar juist de bouw van de Muur, begin jaren zestig (uiteraard slechts bedoeld om de Oost-Duitse burgers te beschermen tegen negatieve westerse invloeden). Met dank aan [Lees meer…]